Wywiad z Teresą Matogą, dyrektor Biura Standardów Zarządzania w Banku BNP Paribas

“Zmianę zacznij od siebie i przede wszystkim nie myśl i nie mów o tym, czego nie chcesz i co się nie da, a wręcz przeciwnie – co możesz osiągnąć i na czym Ci zależy” – powiedziała nam Teresa Matoga, Dyrektor Biura Standardów Zarządzania w IT w Banku BNP Paribas, odpowiedzialna za budowanie szeroko pojętego IT Governance w Obszarze Nowych Technologii i Cyberbezpieczeństwa. Rozmawialiśmy o kobietach i stereotypach w IT, o roli wsparcia w najbliższym otoczeniu i o polityce równych szans na rynku pracy.

W jaki sposób w Państwa organizacji buduje się środowisko pracy wspierające kobiety? Jaka jest Pani rola w tym procesie?

Środowisko pracy i odczucia pracowników zależą głównie od kultury organizacji, w jakiej się rozwijają. Z kolei budowanie kultury organizacji spójnej, czyli takiej, w której realizuje się ważne dla pracowników wartości, jest procesem ciągłym, o który należy dbać i nieustannie rozwijać.

Przypomnę, że Bank BNP Paribas jest częścią międzynarodowej grupy, dla której tematy społeczne, rola kobiet, są niezmiernie ważne. To właśnie grupa położyła fundamenty pod działania wspierające stworzenie odpowiedniego środowiska i kultury pracy, prowadząc politykę równych praw i szans dla wszystkich i od lat globalnie daje przykład oraz inspiruje do wielu aktywności w tym zakresie.

Przykładem jest najnowsza aktywność francuskiego stowarzyszenia #JamaisSansElles (Nigdy Bez Niej), które działa na rzecz promocji równych szans i widoczności kobiet. W styczniu 2021 r. zdecydowano o rozszerzeniu sygnatariuszy karty #JamaisSansElles do grona wszystkich 100 liderów kadry kierowniczej na świecie. Zobowiązali się oni nie uczestniczyć w żadnych wydarzeniach publicznych powyżej trzech osób – debatach, panelach eksperckich, dyskusjach przy okrągłym stole – bez udziału kobiety i promować tę inicjatywę w obrębie organizacji. Takich przykładowych akcji jest bardzo dużo i nie sposób wszystkie wymienić.

Lokalnie chciałabym zwrócić szczególnie uwagę na oddolną inicjatywę „Kobiety Zmieniające BNP Paribas”, która powstała dwa lata temu, a jej misją jest uwolnienie potencjału kobiet w celu budowania różnorodnej organizacji, która wspiera realizację strategii banku i rozwój jego pracowników.

Osobiście również dołączyłam do tego programu. To, co jest kluczowe, to by każdy z nas zaczynał od siebie – zadał sobie pytanie, co sam mogę zrobić: może wesprzeć koleżankę, zmotywować ją lub podzielić się własnymi doświadczeniami, dać przykład własnym rozwojem, zainteresowaniami – inspirować innych. Sama jestem przykładem tego, że można z biznesu przejść do IT i rozwijać się z pasją. Większość mojej biznesowej drogi spędziłam w obszarach biznesowych i wtedy nawet przez myśl mi nie przeszło, że mogę rozwijać się w IT. Jak się okazuje moje doświadczenia biznesowe są świetną podstawą dla wsparcia rozwoju usług w IT. Technologie są bowiem tworzone dla biznesu i końcowego użytkownika, ale najważniejsze jest to, aby znać potrzeby tego użytkownika.

Zależy nam na wspieraniu kobiet w sposób nieustanny, a nie jednorazowymi działaniami. W naszym banku ponad 65 proc. pracowników stanowią kobiety. W IT to odpowiednio 30 proc. – zdecydowanie lepiej niż rynek. Cały czas pracujemy nad tym, aby te proporcje zwiększać. Razem z koleżankami bierzemy udział w wielu innych inicjatywach.

Jedną z ostatnich była akcja Women Update, gdzie ekspertki z naszych technologii brały udział w wielu wydarzeniach, w których promowały przebranżawianie się kobiet i przybliżały obszar IT. Motywowały do rozwoju w zawodach związanych z nowymi technologiami i innowacjami. Najlepszym argumentem do motywacji jest pokazanie, że inni już to zrobili, więc Ty też możesz.

Dlaczego kobiety powinny odrzucić stereotypy i wejść do branży IT?

Powodów jest co najmniej kilka. Przede wszystkim IT jest jak każda inna dziedzina, wystarczy rozważyć taką możliwość i podjąć wyzwanie. Jeśli mówimy o przyszłości to pierwsze, co się nasuwa na myśl, to technologie. A technologie dziś nie są domeną mężczyzn. Kobiety świetnie się w tym świecie realizują. Nie od dziś wiadomo też, że pokonanie najtrudniejszych przeszkód przynosi najwięcej radości i satysfakcji, dlatego warto sięgać wyżej i wyjść poza strefę komfortu, bowiem to zmusza nas do wymyślania wyjątkowych rzeczy.

Dlaczego warto – z perspektywy Państwa organizacji – brać udział w wydarzeniach takich jak „Dzień kariery kobiety w IT”?

To jak z efektem kuli śniegowej. Im więcej będzie inicjatyw promujących kobiety w IT, tym większy efekt w postaci wzrostu zainteresowania tą tematyką. Wszyscy wiemy, że pomaganie jest fajne i patrzenie na sukcesy innych również – szczególnie gdy możemy być częścią tego sukcesu. Utrudnieniem może być to, że nie wszyscy startujemy z tego samego poziomu, czy też nie wszyscy mamy te same możliwości, ale to, co można wypracować to determinacja do działania i osiągania wymarzonych celów.

To bardzo ważne, gdy swoimi doświadczeniami, często trudnymi, dzielą się kobiety, które kariery zawodowe związały z IT, często przypadkiem trafiając do branży. Dobrze byłoby, by te przypadki zamienić w trwałą tendencję, gdzie od początku kobiety realizowałyby się zawodowo w obszarze technologii. To już się dzieje i staje się dla kobiet łatwiejsze. Wystarczy chcieć.

W jaki sposób wzmacniają Państwo politykę równości szans na rynku pracy w odniesieniu do sytuacji kobiet? Czy może opowiedzieć Pani o własnych doświadczeniach na drodze zawodowej?

Szczególnie wartym odnotowania, w ramach „Kobiet zmieniających BNP Paribas”, jest dedykowany kobietom roczny program rozwojowy Women Up. Umożliwia uczestniczkom rozpoznanie i wzmocnienie swoich talentów czy rozwój umiejętności w budowaniu marki osobistej. Ciekawą inicjatywą był też cykl premierowych debat online we współpracy z Fundacją Share The Care o wyrównywaniu praw obojga rodziców do opieki nad dzieckiem i płynących z tego korzyści.

Bank BNP Paribas jest także zaangażowany w wiele zewnętrznych programów i inicjatyw, m.in. byliśmy partnerem rankingu 100 Kobiet Biznesu gazety Puls Biznesu, który promuje przedsiębiorczość kobiet polskiego świata biznesu, inspiruje do realizowania biznesowych celów, ale głównie jest platformą wymiany doświadczeń. Bank jest partnerem konkursu Bizneswoman Roku m.in. w kategorii Female Champion of Change Fundacji Sukces Pisany Szminką, a także konkursu „Zostań Panią Ambasador” organizowanego przez Ambasadę Izraela w Warszawie i Fundację Leopoldy Wild. Laureatki przez jeden dzień pełnią rolę pani ambasador w jednej z dwunastu ambasad w projekcie.

Bank partnerował także Programowi Jestem Liderką skierowanemu do zaangażowanych nastolatek chcących rozwijać zdolności. W ubiegłym roku byliśmy też strategicznym partnerem Międzynarodowego Festiwalu Kina Niezależnego Mastercard OFF CAMERA oraz patronem sekcji „Miedzy nami kobietami” dedykowanej kobietom twórcom i kobietom postaciom pierwszoplanowym w kinie.

Jeśli chodzi o moje osobiste doświadczenia z 20 lat to sytuacja jest dzisiaj zupełnie inna niż na początku mojej biznesowej ścieżki. Obecnie bardzo dużo mówi się i pisze o problemie nierówności. To jest olbrzymi postęp. Przeprowadzane są badania na temat tego, jak zjawisko gender gap stało się niemal powszechnym. W przeszłości nikt o tym otwarcie nie mówił, a kobietom nie raz brakowało odwagi, by zmieniać system. Bo to nie tylko ludzi, ich przekonania i percepcję powinniśmy zmieniać, a przede wszystkim system.

Jakie podejmujecie działania wewnątrz organizacji, aby rozwijać wśród pracowników kompetencje cyfrowe? Proszę powiedzieć też na własnym przykładzie?

Organizacja nie może przejść transformacji cyfrowej bez udziału pracowników. To oni testują i wdrażają rozwiązania i są najlepszymi jego ambasadorami. Każdy z nas jest pracownikiem, a jednocześnie klientem. Wszyscy chcemy mówić tym samym językiem, rozumieć język cyfrowy.

Nasz bank organizuje wiele szkoleń dla pracowników, m.in. Festiwal Rozwoju (wydarzenie o możliwościach rozwoju w organizacji), program o dzieleniu się wiedzą wśród pracowników #MamToDamTo, programy rozwojowe, jak „Zoom na rozwój” (w jego ramach pracownicy dowiadują się jak rozwijać kompetencje przyszłości oraz mają okazję do samodzielnego kształtowania kariery przy pomocy ekspertów i narzędzi dostępnych w banku), Leaders for Tomorrow dla pracowników z ponadprzeciętnymi wynikami, czy Well Leading do kształtowania postaw liderskich. Ciekawym programem są Ambasadorzy Digital, gdzie budujemy kulturę digital w banku poprzez wzmocnienie u pracowników właśnie kompetencji cyfrowych.

Wdrożenie kultury cyfrowej, a co za tym idzie tego rodzaju kompetencji i środowiska pracy są zgodne z naszą bankową strategią. Pandemia tylko przyspieszyła pewne procesy, jak chociażby całkowite przejście wielu pracowników na pracę zdalną, korzystanie z narzędzi do komunikacji zdalnej, flex office itp. Szkolimy, szerzymy wiedzę – w modelu agile, rozwijamy cyfrowych ekspertów, prowadzimy otwarte warsztaty i platformy online.

Czy w kontekście pandemii Covid-19 i postępującej digitalizacji widać jakieś zmiany dotyczące liczby kobiet w Waszej organizacji zainteresowanych karierą w technologiach?

Jeśli mówimy o pandemii Covid-19 to wszyscy odczuliśmy, w jaki sposób przyspieszyła ona digitalizację i procesy zdalne. I to nie tylko w naszej firmie. Obserwujemy to na co dzień – w każdej branży i dziedzinie życia. Technologie są wszędzie. Są z nami bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Dlatego też kobiety na równi z mężczyznami doświadczyli to podczas pandemii.

Zainteresowanie karierą w technologiach zwiększa się u nas bardziej ze względu na to, w jakich inicjatywach – my Kobiety IT działamy, jak budujemy zespoły, jak nimi kierujemy i w jaki sposób pokazujemy, że sukcesy są możliwe jeśli z pasją i zaangażowaniem podchodzimy do zadań. W IT rozwijamy nowe technologie i wdrażamy nowe projekty i innowacje – dlatego jest ciekawie.

Jaką radę, przesłanie chcielibyście Państwo przekazać kobietom, które chcą wejść do branży IT?

IT w dawnym rozumieniu jako obszar, w którym mogą się realizować głównie architekci, programiści bądź administratorzy przestaje istnieć. Pandemia przyspieszyła rozwój technologiczny i zamieniła IT w miejsce, gdzie spotykają się technologie, innowacje, agilowe podejście do budowania zespołów. Potrzebni są do tego ludzie kreatywni, otwarci na zmiany i a wysokich kompetencjach uczenia społecznego. Płeć przestaje mieć znaczenie.

Zmianę zacznij od siebie i przede wszystkim nie myśl i nie mów o tym, czego nie chcesz i co się nie da, a wręcz przeciwnie – co możesz osiągnąć i na czym Ci zależy.