Scrum Master – czego jeszcze o nim nie wiesz?

Chociaż nazwa Scrum Master brzmi jak wyjęta z gier RPG, jest to jedna z ciekawszych ról w branży IT i okazuje się, że sprawdza się nie tylko w świecie technologii. To mistrz (lub mistrzyni) ceremonii, który/a dba o team i o to, by każda osoba w zespole odnajdywała się w metodyce Scrum.

Izabela Taborowska, mentorka kursu Scrum Master, gość Pauliny Brudki z Future Collars, wyjaśniła, czym jest Scrum, na czym dokładnie polega rola Scrum Mastera, zdradziła, jak wygląda bootcamp Scrum Master i próbowała przekonać, że zwinna metodyka zarządzania projektem może dotyczyć każdej branży i wszystkich dziedzin życia. 

 

Dlaczego Scrum?

Iza pracuje w IT około 18 lat. Była testerką, kiedy o testowaniu nie mówiło się zbyt wiele. Została project managerem w projektach infrastrukturalnych (sieci, serwery, projekty hardwarowe), ma też doświadczenie projektu migracji serwerów z Francji do Polski w firmie ubezpieczeniowej.

Jej przygoda ze Scrumem zaczęła się, kiedy została kierownikiem zespołu odpowiedzialnego za tworzenie aplikacji sprzedażowych, a ponieważ te projekty były zawsze strategiczne, dynamiczne i realizowane pod presją czasową, trzeba było wdrażać szybko wartościowe produkty. Wówczas Scrum w Polsce był nowinką, ale zespół Izy uznał, że to może być rozwiązanie problemów, kiedy planuje się coś wielkiego, dostarcza się gotowy w połowie produkt, a potem okazuje się, że ¾ realizacji jest niezgodne z oczekiwaniami klienta i rynek weryfikuje produkt drugi raz.

Uważam, że aby realizować projekty, trzeba najpierw przetestować rozwiązanie na sobie – zdradziła Iza, opowiadając o budowie własnego domu wg metodyki Scrum, o prywatnych zadaniach rozpisanych na tablicy scrumowej. Obecnie mentorka wdraża Scruma w różnych organizacjach i jest zdania, że wprowadzenie tej metodyki do firmy powinno być ewolucją, nie rewolucją.

 

Nieco teorii…

Agile – co to jest?

Ten termin określa zwinne metodyki zarządzania projektami. Najważniejszym założeniem jest zrozumienie, że wymagania odbiorcy często zmieniają się w trakcie projektu. Zwinne podejście do zarządzania projektami polega na tym, że wytwarza się coś iteracyjnie, przyrostowo i weryfikuje się, czy realizacja projektu idzie w dobrym kierunku. Czasem trzeba adaptować kierunek, bo coś się zmienia – wymagania, rynek, oczekiwania klienta. Możliwość zwinnego wprowadzania zmian w projekcie przybliża do osiągnięcia celu biznesowego lub prywatnego.

Przykładem może być agilowe podejście do planowania wakacji – misterny plan załamuje się czasem w drugi dzień urlopu. Wtedy wiele osób czuje, że ma zepsuty wypoczynek. W podejściu zwinnym trzeba szybko wprowadzić zmiany i ratować wakacje.

W nigdy nie było projektu, który jest realizowany od A do Z według wizji, zawsze coś się zmienia. Agile daje możliwość szybkiej zmiany, a Scrum wymusza monitorowanie postępów. Klasyczne metody zakładają, że to, co było zaplanowane, trzeba zrealizować i bez znaczenia jest, czy ma to sens.

 

Czym jest Scrum? Główne wydarzenia i korzyści.

Scrum to metodyka wytwarzania (realizacji projektu), nie tylko w IT, ale też w farmacji, w sprzedaży, marketingu, a nawet w branży budowlanej. Scrum to iteracyjne dostarczanie całości projektu. Produkt dostarczany jest po fragmencie – najpierw najważniejsze rzeczy, a potem te mniej istotne. Dąży się do tego, by jak najszybciej i najczęściej weryfikować to, co już powstało – z rynkiem, z klientem, z docelowym odbiorcą. Patrzymy przez pryzmat biznesu, klienta i wartości dla niego, a nie przez pryzmat złożeń. Skupiamy się na tym, co jest dla klienta ważne.

Scrum działa w cyklach nazywanych wydarzeniami (sprintami), a cały projekt podzielony jest na cykle. Każdy cykl składa się z kilku wydarzeń i w tym czasie realizujemy gotowy, skończony fragment produktu – już nie trzeba wracać do tego elementu, jest sprawdzony i przetestowany.

Każdy cykl składa się z kilku ceremonii:

1. Planowanie sprintu. Planujemy całą iterację na określony okres i to, co w tym czasie chcemy dostarczyć. Zespół (nie Scrum Master) zobowiązuje się, że to zrealizuje w danym terminie.
2. Daily scrum. Zespół realizuje zadania przyrostowo, adaptuje i weryfikuje plan, czy jest w stanie dostarczyć zobowiązanie, czy trzeba coś zmienić, żeby się wywiązać. Każdy członek zespołu sam wypowiada się na temat realizacji projektu. Są to codzienne spotkania.
3. Sprint review. Po całym okresie iteracyjnym przedstawiane jest ostatecznym odbiorcom, klientom demo sprintu, po to, by wypowiedzieli się, czy tego właśnie potrzebują. Jeśli potrzebują czegoś innego – trzebo dokonać zmian, bo ich wizja jest wyznacznikiem działania.
4. Sprint retrospective. W Scrumie zespół uczy się cały czas, by być lepszym ze sprintu na sprint. To wydarzenie dla zespołu – zastanawiamy się, jak nam się pracowało, co zrobiliśmy, co powinniśmy usprawnić i co zrobić, żeby kolejny sprint był zrealizowany jeszcze szybciej, lepiej, sprawniej.

Po przejściu tych etapów i zamknięciu sprintu przechodzimy do kolejnego.

 

Jak wygląda projekt na kursie Scrum Master?

Kurs online Scrum Master przygotowany jest tak, że kursanci w dokładnie dobranych zespołach realizują projekt od wymyślania koncepcji przez proces wizji, planowania, aż do wytworzenia fragmentu produktu. Uczestnicy tworzą symulację.

Zespół jest prowadzony zadaniowo przez cały projekt, wymaga dużo pracy i dociekliwości ze strony zespołu. Po kursie każda z tych osób jest w stanie samodzielnie przeprowadzić przez wszystkie wydarzenia Scruma zespół w swoim środowisku pracy.

 

Role w Scrumie

Scrum Master odpowiada za to, żeby zespół działał według metodyki. Dba o workflow i o to, żeby członkowie zespołu rozumieli założenia Scruma i czuli się w nim dobrze. W Scrumie patrzy się na efektywność i komfort pracy, które są ze sobą ściśle związane.

Role:

• development team – zespół deweloperów, ale też budowlańców, sprzedawców itd., realizujący zadania;
• Product Owner – przewodzi merytorycznie, jest jak nawigacja dająca szczegółowe informacje, jaka jest kolejność zadań, co jest priorytetem;
• Scrum Master – dba, aby wszystkie te funkcje działały, wykorzystywały workflow, pilnuje, aby zespół mógł się skupić na pracy i nie był rozpraszany.

Sesja pytań i odpowiedzi

Osobowość i cechy charakteru Scrum Mastera

Scrum Master to osoba otwarta na zmiany, na naukę i doskonalenie siebie i innych. Musi też lubić ludzi, być dociekliwy i chcieć realizować cele mimo trudności. Ważne jest podejście do życia w myśl agile  – nie można wszystkiego zaplanować, czasem coś trzeba zmienić. Ważna jest asertywność, którą można wykształcić, nawet w ramach wskazówek, które daje metodyka Scrum.

 

Agile, Scrum a sprint

Agile to jest podejście, zwinność w zarządzaniu, minset, sposób myślenia. Scrum to workflow, restrykcyjna metodyka, określająca, jak ma działać zespół, jakie są w nim role i wydarzenia. Sprint jest nazwą jednej iteracji wytwórczej.

 

Czy są stanowiska juniorskie dla Scrum Masterów?

Warto wysyłać CV na wymarzone stanowiska, nawet gdy doświadczenie wymagane jest wyższe niż nasze umiejętności. Nigdy nie wiadomo, co zainteresuje rekrutera – to rady doradców kariery.

Dla ogłoszeń pracę typowym wymaganiem jest doświadczenie. Izabela podkreśliła, że liczą się zrealizowane projekty, gruntowana znajomość teorii i sprawdzenie jej w praktyce. Doświadczenie komercyjne nie jest najważniejsze. Rekruterzy potrzebują kogoś, kto “czuje” tę metodykę.

 

Jakimi kompetencjami wygrywa się rekrutację na Scrum Mastera?

Nie jest ważne doświadczenie w IT. Liczy się umiejętność koordynowania projektów, empatia, doświadczenie we współpracy z ludźmi i zrozumienie jak działa IT i rynek na wysokim poziomie.

Przydaje się kurs Scrum Master, zrealizowany projekt i wiara w siebie – nie umniejszajmy swoich doświadczeń. Znajomość branży, dla której wytwarza się produkt, ułatwia pracę.

Nie ma problemu w znalezieniu do zespołu deweloperskiego specjalisty od programowania, ale już trudniej eksperta od ubezpieczeń, jeśli dla tej branży tworzy się produkt.

 

Czy w planowaniu wizji produktu Scrum Master bierze udział?

Jeśli Scruma Master i zespół mogą wziąć udział w planowaniu wizji produktu, to doskonała okazja, by już się wdrażali. Idealnie jest, jeśli mogą się wypowiedzieć na temat procesu realizacji. Rzadko się to zdarza, bo wizja i koncepcja budowane są na poziomie Product Ownera przez zespoły biznesowe, potem zadania spływają do zespołu scrumowego. Udział zespołu w tym procesie ma jednak dużą wartość – zespół zyskuje dużą wiedzę, a Product Owner tworzy już wsad do backlogu, do listy wymagań do projektu. Pozwala to zaoszczędzić czas.

 

Czy Scrum Master musi mieć wiedzę programistyczną?

Scrum Master musi się znać na Scrumie i wiedzieć, jak zamieszać wszystkimi jego rolami. Ciekawe, że niewiele osób pyta, czy powinien mieć wiedzę biznesową, a to ważne, bo Scrum Master stoi między biznesem a IT.

Scrum Master powoduje, że zespół wytwarza koncepcję, tworzy wizję i pomysł, jak osiągnąć cel, popycha zespół do działania i adaptowania wymagań. Jeśli będzie wtrącał się w działania zespołu, przejmie na siebie jego odpowiedzialność. Zbyt duża wiedza programistyczna wręcz przeszkadza, bo aż kusi, żeby się wtrącić… Scrum Master musi stać z boku, powinien wiedzieć, jak działa fabryka, ale nie powinien wchodzić w tworzenie żadnej części produktu.

 

Metody wdrażania Scruma w organizacji

Najlepiej podzielić ten proces na dwa etapy. Pierwszym z nich niech będzie szkolenie wprowadzające do Scruma, jego założeń i ceremonii. Potem jednak trzeba zespół przeprowadzić przez wszystkie wydarzenia i artefakty. Scrum jest prosty w teorii, ale w praktyce trudny, ponieważ wymaga restrykcyjnego przestrzegania zasad.

 

Czy w pracy nad produktem Scrum Master może stać po stronie biznesu, czy powinien reprezentować świat IT?

Scrum Master powinien łączyć te dwa światy. Może to być osoba z biznesu lub z IT, ale nie wtrąca się deweloperom w działania i nie wchodzi w kompetencje Product Ownera. Scrum Master nie ma odpowiedzialności ani za biznes, ani za IT. Musi dbać o workflow, o przepływ informacji, o relacje i współpracę między wszystkimi obszarami, na których styku stoi.

 

Czy bez wiedzy technologicznej Scrum Master będzie miał autorytet w zespole?

W świecie IT zespoły składają się z pasjonatów i jeśli dostaną wolną rękę, dowiozą rozwiązanie szybko i wysokiej jakości. Od Scrum Mastera i od Product Ownera nikt nie wymaga wiedzy programistycznej, odpowiedzi na pytania techniczne. Jeśli Scrum Master wejdzie w taką rolę, zdejmuje odpowiedzialność z zespołu. To zespół ma podejmować wspólne decyzje i brać za nie odpowiedzialność.

 

Czym na co dzień zajmuje się Scrum Master i czym różni się od team lidera?

Scrum Master dba o to, żeby deweloperzy samoorganizowali się. Obserwuje, jak zespół pracuje, współpracuje. Ponadto do jego obowiązków należy organizacja wydarzeń scrumowych, reagowanie w trudnych sytuacjach, takich jak zmiana zakresu projektu, duża presja czy próby przejęcia członków teamu do innych zespołów.

Team lider odpowiada za kwestie HR-owe, zarządcze, za urlopy. Łączenie tych dwóch funkcji wymaga bardzo wielkiej dyscypliny. Z jednej strony trzeba być liderem, a z drugiej wycofać się na tyle, by zespół był w stanie współpracować i się organizować.

 

Aplikacje w duchu agile

Wiele narzędzi wspiera pracę w duchu agile. Trello, Asana, Miro, Jira – to tylko niektóre z nich. Podczas szkolenia zespoły najczęściej korzystają z Jiry, chociaż nie jest to obligatoryjne. Najlepsze są klasyczne tablice i karteczki.

 

Wiek Scrum Mastera…

nie ma znaczenia! Na kursie i w pracy spotyka się osoby w wieku 40+, które się przebranżowiły i pracują jako programiści, testerzy, Scrum Masterzy.

 

Kobiety w IT

Iza ma na koncie kilka kobiet, które dzięki niej przekonały się do branży IT, kilka rozwija się pod jej czujnym mentorskim okiem, także jako Scrum Masterki. “Branża IT nie ma płci – przekonuje mentorka – problem kobiet pojawia się, kiedy się patrzy z boku. Nie spotkałam się z dyskryminacją ani stereotypami. IT cechuje wysoki poziom kultury i akceptacji. A do tego  możliwość pracy zdalnej, elastyczność zatrudnienia i ruchome godziny pracy – to bardzo ciekawa przygoda i dobre dla kobiet miejsce.”

 

Bootcamp Scrum Master w Future Collars

Kurs Scrum Master jest intensywny, trwa 5 tygodni i w czasie jego trwania kursanci przechodzą przez prawdziwy projekt. Szkolenie składa się z lekcji na żywo, które planowane na 1,5 h, trwają nieraz dłużej, do wyczerpania tematu. Poza tym mentorka jest do dyspozycji w czasie indywidualnych konsultacji.

Pierwszy tydzień obejmuje zaznajomienie się z teorią, a od drugiego tygodnia kursanci podzieleni na zespoły realizują projekt. Ostatni tydzień to prezentacja dokonań i zaliczenie kursu. Ilość czasu, jaką należy poświęcić na naukę, zależy od tego, jak bardzo szczegółowo zespół podchodzi do tematu i ile chcecie wynieść z kursu.

Zależy też od tego, do jakiej grupy kursant trafi. Są zespoły, które od razu się organizują, a inne muszą się dotrzeć i trwa to dłużej. Projektem wypracowanym na kursie można pochwalić się podczas rekrutacji.

Materiały i  nagrania z lekcji dostępne są bez przerwy na specjalnej platformie edukacyjnej. Do lekcji można wracać wielokrotnie.

Szczegółowy zakres kursu można sprawdzić tutaj. Polecamy też kontakt z naszym doradcą zawodowym, który doradzi najlepszy kurs – skontaktuj się (klik).