Zalety i wady outplacementu

Od kilku lat nieustannie doświadczamy zmian na rynku pracy. Są one związane nie tylko z dynamicznie zmieniającym się środowiskiem pracy, coraz chętniej korzystającym z nowych technologii, ale i sytuacją gospodarczą. Pandemia COVID-19 wpłynęła negatywnie na funkcjonowanie wielu branż i przyczyniła się do utraty wielu stanowisk pracy. Konieczność podejmowania trudnych decyzji związanych z rozwojem firm nie musi jednak zawsze oznaczać kosztów po stronie pracownika. Nawet w sytuacji redukcji etatów przedsiębiorcy mogą wykazać się empatią i zapewnić pracownikom fachowe wsparcie na każdym etapie współpracy. W przypadku zwolnień pomocny jest outplacement. Czym jest outplacement i jakie są jego zalety i wady?

Outplacement w polskich firmach

Jak wynika z badania „Outplacement: wsparcie pracowników w Polsce” przeprowadzonego przez Randstad Polska w czerwcu 2020 roku, aż 44% ankietowanych przyznało, że zdarzyło im się stracić zatrudnienie z winy pracodawcy. Następowało to najczęściej w sytuacji likwidacji firmy, stanowiska pracy, zwolnień grupowych czy nieprzedłużenia umowy. Szczególnie narażonymi sektorami były:

• branża finansowa i ubezpieczeniowa (52%),
• handel detaliczny i hurtowy (51%),
• hotelarstwo i gastronomia (49%),
• ochrona (48%),
• transport i logistyka (47%),
• edukacja (46%),
• branża budowlana (45%),
• administracja publiczna (43%),
• przemysł (36%),
• opieka zdrowotna i pomoc społeczna (36%),
• telekomunikacja i IT (34%).

Jednocześnie badanie wykazało, że tylko 26% osób spośród ankietowanych mogło liczyć na pomoc ze strony pracodawcy w związku z redukcją zatrudnienia. Najczęściej przybierała ona formę odprawy pieniężnej (46%), wystawienia referencji (39%), spotkania z doradcą zawodowym (13%), wsparcia w szukaniu nowego miejsca pracy (12%), pomocy w stworzeniu profesjonalnego CV (11%), przeprowadzenia próbnej rozmowy kwalifikacyjnej (8%) czy też wsparcia w przebranżowieniu (7%).

Tymczasem, jak wynika z przytoczonego badania, pracownicy szczególnie zainteresowani są wsparciem w postaci:

• odprawy pieniężnej (58%),
• pomocy w szukaniu nowego zatrudnienia (40%),
• referencji (31%),
• pomocy w przebranżowieniu (21%),
• spotkania z doradcą zawodowym (16%),
• przygotowania profesjonalnego CV (15%),
• przeprowadzenia testowej rozmowy rekrutacyjnej (12%).

Outplacement ‒ wady i zalety

Jak widzimy na podstawie powyżej przytoczonych danych, sytuacje związane z redukcją etatów budzą w pracownikach poczucie chęci otrzymania wsparcia. Firmy, które decydują się na wdrożenie programu outplacementu, zarówno wewnętrznego jak i zewnętrznego, wychodzą więc naprzeciw ich oczekiwaniom i budują swoją markę pracodawcy na konkurencyjnym rynku. Zarówno wady, jak i zalety outplacementu należy jednak rozpatrywać z perspektywy dwóch stron – pracowników i pracodawcy.

Zalety i wady outplacementu dla pracodawców

Dla pierwszej z wymienionych grup outplacement pozwala na szybsze dostosowanie się do panujących aktualnie na rynku pracy wymagań. Dzięki możliwości udziału w indywidualnym czy grupowym programie outplacementu zyskują oni wsparcie mentalne oraz dostęp do fachowej wiedzy. W ten sposób mogą nie tylko przygotować profesjonalne CV i lepiej poznać swoje słabe i mocne strony, ale także łatwiej pokierować swoją dalszą ścieżką kariery. Dostęp do sesji coachingowych, możliwość przeprowadzenia próbnej rozmowy kwalifikacyjnej czy pomoc w wyszukiwaniu dostosowanych do ich umiejętności ofert pracy znacznie skraca proces zmiany zatrudnienia, przez co morale zwolnionych pracowników plasują się na satysfakcjonującym poziomie i pozwalają nabrać wiary w to, że każda zmiana to szansa na jeszcze lepszy rozwój kariery.

Z kolei wśród wad outplacementu dla pracowników wskazać można fakt, iż dostępność tego typu usług często jest ograniczona. Trzeba przy tym także pamiętać, że dzięki programowi outplacementu w świadomości pracowników powinny zajść zmiany nakierowane na nabranie pewności i wiary we własne możliwości. Jest to jednak proces, który nie zachodzi natychmiastowo, co w przypadku małego zaangażowania ze strony pracodawcy może nie przynieść wymiernych korzyści pracownikom i negatywnie wpłynąć na efektywność całego procesu.

Zalety i wady outplacementu dla pracodawców

Analizując korzyści i problemy wynikające z wdrożenia programu outplacementu w firmach, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na aspekt budowania marki pracodawcy. Firmy, którym zależy na pozytywnym wizerunku, powinny dbać o relacje z pracownikami na każdym etapie współpracy. Outplacement pozwala na zachowanie pozytywnego wizerunku firmy zarówno wśród osób zwolnionych, jak i nadal zatrudnionych. Dodatkowo sprzyja wyciszeniu negatywnych nastrojów, które w przypadku zwolnień są nieuniknione. Możliwość korzystania z programów wsparcia dla osób zwolnionych przyciąga także poniekąd nowych pracowników, dla których liczy się rzetelne podejście pracodawcy i transparentność relacji.

Kluczową wadą outplacementu odczuwaną przez pracodawców są natomiast względy finansowe. Koszty usług outplacementu różnią się w zależności od potrzeb firmy i form outplacementu (outplacement wewnętrzny czy zewnętrzny, indywidualny czy grupowy). Należy jednak pamiętać, że choć inwestycja w program outplacementu może wydawać się sprzeczna z interesem firmy, która chce obniżyć koszty poprzez redukcję zatrudnienia, to jednak w wielu przypadkach korzyści biznesowe znacznie przewyższają aspekt finansowy.