Ekspertka czy manager — jaką ścieżkę wybrać i wygrać? – relacja z debaty w ramach Dnia Kariery Kobiety w IT

Dzień Kariery Kobiety w IT ma na celu przybliżanie obszaru technologicznego we wszystkich możliwych aspektach i z wielu perspektyw. Prezentujemy zarówno głosy tych, którzy weszli do branży niedawno, jak i chcemy czerpać z doświadczenia ekspertów, którzy współtworzą branżę od lat. Do panelu dyskusyjnego Ekspertka czy manager — jaką ścieżkę wybrać i wygrać? zaprosiliśmy:

• Elżbietę Kowalczyk — Manager (Chapter Lead ) in Digital Strategy & Architecture Area w Commerzbank AG
• Elizę Staniszkis — Dyrektor Departamentu ds. Danych i Integracji Systemów w Nationale-Nederlanden 
• Wojciecha Ileckiego — IT Poland Site Director w Credit Suisse

Paneliści rozmawiali o aktualnych zapotrzebowaniach rynku na pracowników w obszarze IT, możliwościach rozwoju indywidualnych ścieżek i różnicach pomiędzy rolą eksperta i menedżera. Spotkanie poprowadziła Magdalena Czubaszek — Strategy & Consulting Senior Manager w Accenture. 

Jakie są możliwości ścieżek rozwoju w IT i czym one się różnią?

Eliza Staniszkis (Nationale-Nederlanden) przyznała, że w IT możliwe są dwie ścieżki — ekspercka i menedżerska. Obie są ciekawe, pełne wyzwań i niosą konieczność rozwoju kompetencji, umiejętności, rozszerzania relacji. Ja przeszłam najbardziej typową ścieżkę od juniora do seniora: zaczynałam jako dokumentalistka przypadków testowych, potem pracowałam jako tester, analityk, architekt w prostszych systemach, później w bardziej złożonych. Byłam architektem korporacyjnym, aż w końcu obejmowałam stanowiska menedżerskie — powiedziała przedstawicielka Nationale-Nederlanden.

Czym się kierować na początku kariery? Co wybrać na start?

Wojciech Ilecki z Credit Suisse nie ma wątpliwości, że warto związać się z branżą IT. Ten świat jest bardzo dynamiczny, technologie się zmieniają, rozwijają, jedne projekty się kończą, kolejne zaczynają. Pracownicy przechodzą między różnymi projektami, a to zawsze generuje nowe wymagania i sytuacje. Zdaniem Wojciecha dobrze jest lubić zmiany i mieć silną potrzebę nauki i rozwoju. Konkretne role w IT najlepiej dopasować do potrzeb, umiejętności, charakteru. 

Sprawdź, która rola w IT jest dla Ciebie — rozwiąż bezpłatny test predyspozycji

Elżbieta Kowalczyk dodała, że ról w IT jest wiele i to, co wybrać, zależy od silnych stron danej osoby i od tego, w czym chcemy się specjalizować. Droga ekspercka i menedżerska mogą się przenikać. Poza tym w IT role zmieniają się w czasie i trzeba być gotowym na przestawianie się z jednej roli na drugą. Nie każdy jednak może być specjalistą albo ekspertem, to zajmuje czas (podobno konieczne jest 10000 godzin, by stać się ekspertem), nie każdy ma taką potrzebę, nie każdy musi. Niezależnie od zawodowych celów w IT znajdą dla siebie miejsce osoby introwertyczne oraz ekstrawertyczne, z różnym temperamentem i kompetencjami.  

Elżbieta Kowalczyk

Czy studia informatyczne są potrzebne, by pracować w IT?

Wykształcenie informatyczne nie jest konieczne, żeby pracować w IT. Wojciech Ilecki, z wykształcenia doktor fizyki, dodał, że zna wiele innych sposobów, żeby zdobyć wiedzę, na przykład wirtualne kursy. Na szkoleniach online można „spotkać” najlepszych profesorów, uczyć się w swoim tempie, mieć kontakt z nauczycielem i osiągnąć świetny wynik. Zdalne nauczanie jest jedną z bardziej widocznych zmian, które zachodzą na naszych oczach. To, co dla małych dzieci może być katastrofą, dla dorosłych jest błogosławieństwem — przyznał Wojciech. 

Od czego zacząć drogę do IT?

Eliza Staniszkis proponuje, by zacząć od jakiejkolwiek roli, dać sobie czas i potem wyciągnąć wnioski. Zastanowić się, co było ciekawe i rozwijające, powodowało, że chciało się rano wstawać, a co było barierą i powodowało dyskomfort. Trudno podjąć niektóre decyzje bez wypróbowania, a każde doświadczenie będzie pozytywne. Dobrze jest się nauczyć także tego, czego się nie chce. 

Eliza Staniszkis

Moje zespoły integracyjne pokazują, że wiele osób wchodzi do branży w roli administratora pewnych aplikacji, technologii czy platform. Te osoby uczą się i jednocześnie wzbogacają zespół. Każdy manager dba o rozwój swoich członków i od razu zastanawia się, jak wesprzeć nowego pracownika. Dobrym miejscem na start są zespoły testerskie, w których można zacząć jako stażysta lub jako junior — podpowiedziała Eliza. 

Doświadczenie biznesowe w drodze do IT

Jeśli ktoś ma np. 10 lat doświadczenia i chce się przebranżowić, to warto zorientować się, jaka jest rzeczywistość w branży IT. Dużo dają spotkania, eventy branżowe, próby np. programowania we własnym zakresie, spotkania z programistami — trzeba poczuć branżę, zrozumieć język. Niezależnie od obszaru gospodarki, wyzwania stojące przed IT są takie same. Może się okazać, że już ma się pewne kompetencje, a technologii można się nauczyć — Elżbieta Kowalczyk zachęca, by próbować swoich sił, a doświadczenie zawsze będzie atutem.  

Duże firmy mają programy rozwojowe dla osób, które kształcą się w trakcie pracy i dają okazję, żeby pracować na różnych stanowiskach w okresie np. 2 lat. Sam jestem po takim programie dwadzieścia parę lat temu i pracowałem z handlowcami, potem w ryzyku kredytowym, w ryzyku rynkowym. Poznałem wiele działów banku — Wojciech Ilecki opowiedział o swojej drodze. A jeżeli ktoś ma duże doświadczenie, to czemu go nie wykorzystać? Ludzie pracujący w IT mają problem taki, że są najlepszymi inżynierami, ale nie umieją mówić językiem biznesu, czyli językiem ludzi spoza IT, klientów — dodał. 

Jakie jest kluczowe zapotrzebowanie na rynku pracy? 

Zdaniem Elizy Staniszkis największe zapotrzebowanie na pracowników ma obszar danych i zaawansowanej analityki. Na zatrudnienie mogą liczyć specjaliści od Business Intelligence i raportowania, osoby, które potrafią z danych wykreować wartość dla firmy, dobrze rozumieją liczby, znają się na wizualizacji danych i operują znajomością SQLa czy innymi technologiami. Obecnie jest to często praca z platformami, które wspierają działania wizualizacji danych, typowe programowanie w SQLu nie zawsze jest konieczne. Na pewno ten kawałek rynku będzie się silnie rozwijał i nie ma firmy, która nie będzie potrzebować takiej osoby. Poza tym można się zatrudnić w dziale IT, ale można też rolę technologiczną pełnić w obszarach biznesowych z wydzielonymi odpowiednimi komórkami — zapewniła Eliza Staniszkis.

Wybierz kurs dla siebie i wejdź do IT.

Wojciech Ilecki dodał, że na wszystkie rodzaje prac w IT jest zapotrzebowanie i to zapotrzebowanie będzie rosło. Wg danych z raportu Talent Alfa na podstawie analiz Microsoftu prognozuje się, że skills gap wzrośnie z 9 mln do 160 mln do 2025 roku. Oczekuje się więc olbrzymiego ruchu na rynku pracy. Prócz data scientistów potrzebni są i będą programiści (Python w tej chwili jest najpopularniejszym językiem), eksperci od sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, cybersecurity, ale zdaniem eksperta w dowolnej specjalizacji w IT będzie praca.

Wojciech Ilecki

Niezbędne są tak zaprojektowane systemy, żeby nie trzeba było ich co 3-4 lata zmieniać, żeby były na dłużej niż 10 lat. Potrzeba więc architektów modernizujących architekturę, żeby była skalowalna, wydajna i mniej kosztowna. To jest przykład mocno wyspecjalizowanej ścieżki eksperckiej, którą przedstawiła Elżbieta Kowalczyk. Są architekci, którzy zaczynają od strony biznesowej, ale też tacy, którzy weszli do branży prosto od strony technicznej. W zespole mam doktora fizyki, który doskonale się sprawdza. Studia się przydają, ale nie są najważniejsze. Czasem 2 lata pracy w komercyjnej firmie daje więcej niż kolejny stopień studiów — przekonuje przedstawicielka Commerzbanku.

Ta sama branża, wiele dróg

Eliza Staniszkis twierdzi, że do technologii weszła przez przypadek. Studiowała zarządzanie strategiczne, ale po 3 roku brakowało jej wyzwań. W trakcie nauki postanowiła podjąć pracę, dostała się do firmy programistycznej oferującej własne produkty. Odkrywałam w sobie nowe zdolności, zmieniłam w międzyczasie ścieżkę na studiach. Olśniło mnie, że IT to praca koncepcyjna, wymaga wyobraźni i to mnie popchnęło w tym kierunku. Wcześniej nie była przekonana do technologii, nawet nie posługiwała się nią zbyt dobrze. Ale połknęła haczyk, zapałała ciekawością, uczyła się i awansowała na nowe role. 

Po kilku latach ścieżki eksperckiej i rozwoju w kierunku architektury, gdzie pracowała ze strategicznymi projektami, miała kontakt z ważnymi decyzjami w firmach dotyczących technologii, nadeszła pora sprawdzić się na ścieżce menedżerskiej. Pierwsze podejście ocenia jako nieudane, z perspektywy czasu wie, że zespoły były za małe, robiły coś innego, niż to, co interesowało Elizę. Sądziłam wtedy, że to nie dla mnie, musiałam dojść do stanowiska dyrektorskiego,  by móc zarządzać pracą, która jest kreatywna, wymagająca. Teraz odpowiada za zespoły pracujące przy strategicznych projektach i czuje, że odnalazła swoje miejsce.

Ekspertka czy manager — jaką ścieżkę wybrać i wygrać?

Elżbieta Kowalczyk zawsze była otwarta i ciekawa na różne tematy. Jej doświadczenie to 14 lat w bankowości, 12 zarządzania ludźmi i dwuletnia ścieżka ekspercka. Zaczynała od stażu w pricingu, obliczając, ile bank zarobi na produktach kredytowych. Później kierowała produktem kredytowym, nauczyła się SQla, zrobiła kurs i nieustannie uczyła się. 

Kolejnym krokiem było zarządzanie operacjami i IT w banku. Bardziej weszłam w działkę wiedzy technicznej, kiedy miałam zespół operacyjny i stwierdziłam, że nie ma sensu pracy na excelach. Wymyśliła aplikację do automatyzacji i zarządzania procesem, a dział IT ją wdrożył. Kierowała  jeszcze działem operacji i IT w banku internetowym a w 2017 zdecydowała się przejść do konsultingu.

Wspomina to jako bardzo intensywny czas — różne branże, różne zagraniczne projekty IT z najnowszymi technologiami. Od 2016 roku, kiedy agile stawał się modny w Polsce, Elżbieta pracowała w zespołach, które zastanawiały się, jak agile rozwijać, a nie wdrażać.  Mam w sobie otwartość, ciekawość i naturalną umiejętność do upraszczania skomplikowanych rzeczy. Teraz bardzo mi odpowiada połączenie ścieżki menedżerskiej i eksperckiej — powiedziała, dodając, że łączenie ról w IT jest dość płynne. 

Sprawdź, jak zmienić swoje zawodowe życie — pobierz poradnik. 

Jakie są wyzwania w ścieżce menadżerskiej? 

Wojciech Ilecki przekonuje, że ścieżka menedżerska w IT nie różni się od tych w innych obszarach. Zazwyczaj młody szef zespołu chce robić wszystko sam albo doglądać wszystkiego osobiście, co oczywiście nie jest możliwe. Nowym wyzwaniem jest praca zdalna — narzędzia, które były w pracy stacjonarnej, nie sprawdzą się, trudniej jest ludzi motywować, utrzymywać zaangażowanie, informować, co się dzieje w firmie. Jak zespolić zespół — to kreatywna praca menedżera. 

Magdalena Czubaszek

Zdaniem Elizy Staniszkis na ścieżce eksperckiej najtrudniejsze jest ściganie się z samym sobą. Człowiek się przyzwyczaja, że ciągle jest coś nowego, nowe technologie, uwarunkowania, ale trzeba też budować poparcie otoczenia i nagle nie wystarczy być coraz lepszym inżynierem, nie wystarczy tylko nadążać za zmianami na rynku, ale trzeba przekonywać do decyzji ludzi, pokazywać im wady i zalety rozwiązań. 

Architekt to rola osoby, która pokazuje, co jest za zakrętem. Musimy poświęcić czas, żeby wprowadzić osoby, z którymi współpracujemy i przygotować grunt. Nikt nas tego nie uczył. To specyficzne umiejętności miękkie, ale na koniec dnia może się okazać, że te umiejętności zadecydują o sukcesie, a nie to, czy znamy 8 czy 10 technologii w danej działce. Ciężar gatunkowy naszej skuteczności w którymś momencie staje się bardziej zależny od miękkich niż od twardych kompetencji i dla mnie to jest nieoczywiste — podzieliła się refleksją Eliza Staniszkis.

Gdzie widzicie siebie lub swój zespół za 5 lat?

Ja na pewno gdzieś w chmurach… Zespoły na pewno będą już pracować w tzw. kulturze inżynierskiej,  high-performing teams. Żeby być na czasie, zapewniać technologię, która jest rozwojowa i zapewnia skuteczność, tempo rozwoju dla biznesu, efektywność działania, musimy dokonać radykalnej zmiany tego, jak pracujemy ze sobą, jak czujemy potrzeby biznesu i jak umiemy na nie odpowiadać. Te trzy elementy to jest środek do tego, żeby te cele osiągnąć. Kluczowe jest, żeby badać potrzeby biznesu i potem się zastanawiać, jak nam to wychodzi i co musimy poprawić — powiedziała Eliza Staniszkis. 

Za 5 lat dużo się zmieni. Ja widzę się jako osoba, która szkoli kobiety. Dużo pracuję jako mentorka i w działce szkoleń w IT chcę się spełniać. Chcę zająć się łączeniem ludzi i komunikacją — dodała Elżbieta Kowalczyk. 

Mój zespół będzie pracował nad problemami, które łączą aspekt informatyczny i biznesowy w bankowości. Ja mam całe mnóstwo planów, nie wiem, które wyjdą, ale wiem, że można nie mieć planu, a i tak mieć fajną karierę i fajne życie — zakończył debatę Wojciech Ilecki. 

Dziękujemy za udział w debacie.

Zobacz nagranie:

Dzień Kariery Kobiety w IT to wyjątkowa konferencja online dla kobiet, które interesują się branżą IT lub już w niej pracują i chcą świadomie kierować swoją karierą zawodową. W ramach wydarzenia odbyły się prelekcje, debaty, warsztaty i sesje speed mentoringowe umożliwiające uczestniczkom lepsze poznanie perspektyw rozwojowych, jakie oferuje branża IT. Była to również okazja do zdobycia nowych umiejętności, odnalezienia motywacji do działania i nabrania odwagi do obejmowania coraz wyższych stanowisk. Organizatorem jest Future Collars, nowoczesna szkoła programowania i kompetencji cyfrowych online.

Polecamy raport Tytanki pracy. Kobiety na rynku pracy w dobie cyfrowej transformacji

Więcej informacji na stronie: https://futurecollars.com/dzien-kariery-kobiety-w-it-2021/